Asbestmateriaal hoeft niet gevaarlijk te zijn, maar het kan wel. Daarom is het belangrijk om te weten of ergens asbest in zit. En wat je moet doen als het asbestmateriaal weg moet.

Lees alle stappen handig op een rij.

Stappenplan, wat moet ik doen bij asbest?

Stap 1: zit er asbest in?
De eerste stap is vaststellen of er echt asbest in het materiaal zit.

Waar kan asbest in zitten?
Al sinds 1993 is asbest een verboden grondstof in Nederland. In nieuwe producten wordt het niet meer gebruikt. Asbest komt nog wel veel voor in oudere gebouwen of producten, zoals vloerbedekkingen, schoorsteenpijpen en apparaten.

Kenniscentrum InfoMil heeft foto’s van de meeste asbesttoepassingen. Bekijk er ook de voorbeelden van asbest in huis en van asbest aan de buitenkant van de woning.

Hoe herken ik asbest?
Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs. Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.

Voorlichtingscentrum Milieu Centraal kun je een filmpjes kijken om asbest te herkennen.

Zeker weten of het asbest is
Met het blote oog is asbest niet met zekerheid te herkennen. Wil je zeker weten of ergens asbest in zit? En hoeveel het is? Laat het dan onderzoeken door een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf. Daarna kun je bepalen of het weg moet.

Stap 2: moet het weg of niet?
Weet je na stap 1 dat ergens asbest in zit? Dan is het de vraag of het weg moet. Soms kan het blijven zitten.

Asbestdaken beter weg. Er zit een gezondheidsrisico aan asbestdaken, omdat ze door weer en wind steeds meer verweerd en beschadigd raken. Ze slijten dus vanzelf. En als je vrijgekomen asbestvezels inademt, is dat gevaarlijk voor je gezondheid. Daarom is het verstandig om een asbestdak te verwijderen.

Ander asbestmateriaal hoeft niet altijd weg. Heb je ander asbestmateriaal, zoals een pijp of vensterbank met asbest erin? Zitten de asbestvezels er nog stevig in vast? En is het materiaal nog onbeschadigd? Dan kun je het asbest laten zitten. Als het asbestmateriaal wél beschadigd is, is de situatie waarschijnlijk niet meer veilig.

Gebouw met asbest toch veilig gebruiken

Heeft een gecertificeerd asbestbedrijf al onderzoek gedaan naar asbest in een gebouw? Dan kan de conclusie zijn dat er wel asbest in zit, maar dat de situatie toch veilig is. Dan moet er een plan worden geschreven zodat het gebouw in de toekomst ook veilig gebruikt kan worden.  Asbest nog niet in kaart gebracht?

Ga je verbouwen, maar weet je niet of ergens asbest in zit? Of weet je niet hoe je de ruimtes met asbestmateriaal veilig gebruikt? Dan kan een gecertificeerd asbestbedrijf een asbestinventarisatie doen.

Stap 3: wie moet het weghalen?
Weet je na stap 2 dat het asbestmateriaal weg moet? Dan volgt de vraag wie daar verantwoordelijk voor is. Als je niet de eigenaar bent en je denkt dat er ergens asbest in zit, neem dan contact op met de eigenaar.

Bijvoorbeeld:

• Asbestmateriaal in of aan een gebouw? Benader de eigenaar van dat gebouw. Zoals je werkgever, buren, woningbouwvereniging of huisbaas.
• Asbestafval in een tuin of op een terrein? Neem contact op met de eigenaar van de grond waar het afval ligt. Misschien zijn dat de buren. Of misschien is een bedrijf eigenaar van die grond.
• Asbest op de openbare weg of in de lucht na brand of storm? Geef dit door aan uw gemeente. Doe bijvoorbeeld een melding openbare ruimte. Bij veel gemeenten kan dat via hun website.
• Asbest op het werk? Meld dit dan bij je werkgever. Werkgevers moeten zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Dit geldt voor alle werkplekken, van bouwplaats tot kantoorpand. Ook werkgevers moeten zich aan de asbestregels houden.

Voorzorgsmaatregelen:

• Ga de werkplek afzetten als er (misschien) asbest aanwezig is een asbestinventarisatie laten doen door een gecertificeerd bedrijf en een asbestbeheersplan opstellen als het aanwezige asbestmateriaal geen gevaar vormt.
• Ga spoedig asbest laten verwijderen door een gecertificeerd bedrijf.

Als je wel de eigenaar bent van het asbesthoudend materiaal. Dan ben je daar verantwoordelijk voor. Je moet ten alle tijde zorgen dat de situatie veilig is. Gaat het alleen om een asbestdak? Dan is de volgende stap bepalen of je het asbestdak zelf mag verwijderen. Meestal moet je dit laten doen.

Renoveren of slopen: asbestinventarisatie
Wil je een gebouw renoveren of slopen? Dan moet van tevoren duidelijk zijn waar asbest in het gebouw zit. En in welke staat het asbestmateriaal is. Je schakelt hiervoor een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf in. Dit bedrijf geeft aan hoe groot de risico’s zijn van de geplande werkzaamheden. Hoe hoger het risico, hoe zwaarder de veiligheidsmaatregelen.

Na een asbestinventarisatie krijg je een inventarisatierapport. Daarin staat of de situatie veilig of onveilig is.

Asbest aanwezig, maar situatie veilig
Soms is er wel asbest aanwezig in een gebouw, maar is de situatie niet gevaarlijk voor de gezondheid. Dan kan het blijven zitten. Wel is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de situatie ook in de toekomst veilig is.

Ook veilig in de toekomst: asbestbeheersplan
In een asbestwand die nu veilig is, moet iemand over 3 jaar niet ineens gaan boren, bijvoorbeeld. Want dan komt er asbeststof vrij en zou de situatie alsnog gevaarlijk voor de gezondheid. Breng als gebouweigenaar daarom in kaart waar het asbest precies zit. En wat er in die ruimte wel of niet gedaan mag worden. Stel bijvoorbeeld een asbestbeheersplan op, een soort handleiding voor het gebouw.

Als blijkt dat asbest weg moet
Uit de asbestinventarisatie kan ook komen het asbestmateriaal gevaarlijk is voor de gezondheid. Dan moet het weg. Meestal moet je dat laten doen. Heel soms mag je het zelf doen.

Gecertificeerd asbestbedrijf vinden
Op de website van Stichting Ascert vindt u een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf bij jouw in de buurt.

Als de eigenaar gaat veranderen
Er zijn geen speciale regels over asbest bij de koop of verkoop van onroerend goed, zoals een huis of bedrijfsgebouw. Het is goed als koper en verkoper afspreken:

• dat de koper het huis onderzoekt op asbest en dat hij daar een bedrijf voor mag inschakelen;
• als de koper de asbestinventarisatie door een bedrijf laat doen: of en hoe je de rekening verdeelt.
• als asbest moet worden verwijderd: of en hoe beide partijen de rekening van de sanering verdelen.

Stap 4: hoe moet het weggehaald worden?
Blijkt uit stap 3 dat jij verantwoordelijk bent voor het verwijderen van het asbestmateriaal? Dan is het de vraag wie uw asbestmateriaal verwijdert. Mag je dat zelf doen, of besteedt je het uit? En aan welke regels moet jij je houden als je het zelf doet?

Zelf asbestmateriaal verwijderen
Asbestdak, In deze gevallen mag je NIET zelf een asbestdak verwijderen:

• Je dak is groter dan 35 m2
• Er liggen dakleien op uw dak
• het is gevaarlijk om het dak zelf te verwijderen (bijvoorbeeld omdat je het moet afbreken)
• Je kunt of wilt zich niet houden aan de voorwaarden van de gemeente
• het gaat om asbestmateriaal in het pand of in materiaal van uw bedrijf

Als je zelf asbestmateriaal wilt verwijderen, moet jij je aan de voorwaarden houden. Een voorwaarde is bijvoorbeeld dat je een sloopmelding doet om uw gemeente te informeren. Milieu Centraal geeft gratis advies op maat bij asbest en heeft handige tips voor het zelf verwijderen van asbest.

De kosten komen voor rekening van de eigenaar van het asbestmateriaal. Let op uw gezondheid! Het is gevaarlijk voor je gezondheid als je asbestvezels inademt. Asbestvezels kunnen vrijkomen als je bijvoorbeeld gaat boren, zagen of slijpen in asbestmateriaal (zoals in een asbestplaat). Het kan zelfs al vrijkomen als je asbestmateriaal verplaatst (zoals touw of een vloermat). Kunt u het asbestmateriaal niet verwijderen zonder dat dit gebeurt? Schakel dan een gecertificeerd asbestbedrijf in.

Controleer of jouw gemeente nog extra asbestregels heeft. Bijvoorbeeld over waar je asbestafval moet laten. Er zijn ook gemeenten die bijvoorbeeld gratis beschermende kleding bieden.

Stap 5: wie betaalt de asbestsanering?
Blijkt uit stap 3 dat je verantwoordelijk bent voor het verwijderen van asbestmateriaal? Dan komen daar misschien kosten bij kijken. Die kosten komen voor uw rekening.

Ben je de eigenaar van het asbestmateriaal? Dan ben je daar verantwoordelijk voor. Enkele tips:

• Vraag offertes bij verschillende gecertificeerde asbestverwijderaars op en vergelijk ze voor u kiest.
• Vaak is het voordelig om een sanering samen met de buren te doen (zeker als asbesthoudende dakbedekking overloopt naar de buren).
• Vervangt u uw asbestdak? Verhoog uw energielabel en kies meteen voor dakisolatie en/of zonnepanelen;
• Milieu Centraal heeft gratis advies op maat voor mensen met een asbestdak. Na het invullen van enkele vragen krijgt u direct een globaal overzicht van de kosten in beeld.
• Milieu Centraal geeft meer tips bij asbest verwijderen.
• Kan ik bijzondere bijstand krijgen als subsidie niet voldoende is?
• In sommige gemeenten hebben mensen met een uitkering recht op bijzondere bijstand. Krijgt u een uitkering? Vraag dan bij uw gemeente of u recht heeft op bijzondere bijstand.

Bron: Rijksoverheid